Archive of SID
اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان1........................................................................................................................ اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان )ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي :ﺑﺨﺶ ﮔﺮازﺑﻦ ﺟﻨﮕﻞ ﺧﻴﺮود( 3 زﻫﺮا ﻧﻮري ،1ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﻓﻘﻬﻲ ،*2ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻣﺮوي ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش93/2/12 : ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ92/7/3 : ﭼﻜﻴﺪه: ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻛﻤﻲ ﻧﻤﻮدن ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ ،ﺣﺠﻢ و ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ آﻧﻬﺎ در ﻳﻚ ﺟﻨﮕﻞ راش ﻣﻲﭘﺮدازد .ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎرﺳﻞ 319ﺑﺨﺶ ﮔﺮازﺑﻦ ﺟﻨﮕﻞ آﻣﻮزﺷﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺧﻴﺮود ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ 48ﻫﻜﺘﺎر ﻛﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن آﻣﺎرﺑﺮداري در آن ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮحﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﺪاري اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و ﮔﻮﻧﻪ ،ﻗﻄﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻴﻨﻪ و ارﺗﻔﺎع ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ ﻣﻮرد اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .در ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده ﻧﻴﺰ ﮔﻮﻧﻪ درﺧﺘﻲ، ﻗﻄﺮ ﻣﻴﺎﻧﻲ و ﻃﻮل آﻧﻬﺎ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ،ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺑﺎ روش آزﻳﻤﻮت -ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺎﺻﻠﻪﻳﺎب ﻟﻴﺰري ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن داد ﺣﺠﻢ در ﻫﻜﺘﺎر ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 34/93ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده و ﺳﺮﭘﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ 28/835و 6/622ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر اﺳﺖ .ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ درﺟﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﺮم درﺟﻪ ﻳﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ 44درﺻﺪ از ﻛﻞ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ .اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺎﺑﻊ K-Ripleyﻧﺸﺎن داد اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده ،ﺳﺮﭘﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﻞ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﭙﻪاي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. D I S f o e v i h واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي :ﺧﺸﻜﻪدار اﻓﺘﺎده ،ﺧﺸﻜﻪدار ﺳﺮﭘﺎ ،ﺗﺎﺑﻊ ،K-Ripleyدرﺟﺎت ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ،ﺟﻨﮕﻞ راش، ﺟﻨﮕﻠﻬﺎي ﺧﺰري c r A - 1داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪ دﻛﺘﺮي ﺟﻨﮕﻠﺪاري ،داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ،داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ،ﮔﺮوه ﺟﻨﮕﻠﺪاري و اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻨﮕﻞ ،ﻛﺮج ،اﻳﺮان - 2داﻧﺸﻴﺎر ﮔﺮوه ﺟﻨﮕﻠﺪاري و اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻨﮕﻞ ،داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ،داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ،ﻛﺮج ،اﻳﺮان * ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮلEmail: [email protected] : - 3اﺳﺘﺎد ﮔﺮوه ﺟﻨﮕﻠﺪاري و اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻨﮕﻞ ،داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ،داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ،ﻛﺮج ،اﻳﺮان www.SID.ir ............................................................................................2ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮان ،ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ ،ﺷﻤﺎره اول ،ﺑﻬﺎر 1393 ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺪه ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﺻﻮل ﺑﻮم ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﺟﻨﮕﻞﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪات و ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ و اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﻳﮋه در درازﻣﺪت ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ) .(26ﻳﻜﻲ از اﺻﻮل ﺟﻨﮕﻞﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ،ﺣﻔﻆ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ) .(20،23ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده و ﺳﺮﭘﺎ و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي اﺑﻌﺎد آنﻫﺎ ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ﺷﻴﻮه ﺟﻨﮕﻞ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .درﺧﺘﺎن در ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻌﺪ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻦ ﻛﻬﻮﻟﺖ و ﭘﺎﻳﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ، ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ،آﻓﺎت و ﺣﺸﺮات ،دﺧﺎﻟﺖﻫﺎي اﻧﺴﺎن و ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ را از دﻻﻳﻞ ﻋﻤﺪه آن ﺑﺮﺷﻤﺮد ) .(31ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺑﻪ دو ﻧﻮع اﺻﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ -1 :ﺧﺸﻜﻪدار ﺳﺮﭘﺎ ﻛﻪ ﺧﺸﻚ و ﺑﻲ ﺟﺎن اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺗﻨﻪ آن ﺳﺮﭘﺎ و رﻳﺸﻪﻫﺎي آن در ﺧﺎك ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه و ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ آن ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد -2 .ﺧﺸﻜﻪ دار اﻓﺘﺎده ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪامﻫﺎي درﺧﺘﺎن ﻣﺮده ﻛﻪ ﭘﺲ از ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ روي زﻣﻴﻦ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد .اﻳﻦ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺧﺸﻚ و ﺑﻴﺠﺎن از دﻳﺪﮔﺎه ﺟﻨﮕﻞﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺑﻮمﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻨﮕﻞ اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهاي دارﻧﺪ و اﻛﻮﻟﻮژﻳﺴﺘﻬﺎ اﻏﻠﺐ ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻗﺎﻳﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ) .(34 ،22در واﻗﻊ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ درﺧﺖ وﻇﺎﻳﻒ اﻛﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ آن در اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ D I S f o e www.SID.ir زﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي ﺣﻴﺎت وﺣﺶ در ﻣﺤﻴﻂ ﺟﻨﮕﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،درﺧﺘﺎن اﻓﺘﺎده ﻧﻴﺰ ﺿﻤﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ در زادآوري ،آﺷﻴﺎن اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺟﺪﻳﺪي را ﺑﺮاي ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﺟﺎﻧﻮري ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ) .(30اﻏﻠﺐ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ در ﺟﻨﮕﻞ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺟﻨﮕﻞﻫﺎ ،ﺗﻔﺎوت در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﻨﮕﻞ ،ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ آﺷﻔﺘﮕﻲ ،ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺘﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰي ﺧﺎك ،ﻣﻴﺰان ﺧﺸﻜﻪ دار دﻳﺪه ﺷﺪه در آنﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار در ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﺑﻜﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد ).(6 ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان و اﻫﻤﻴﺖ آنﻫﺎ در اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ، ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ و ﻧﻘﺶ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آﻧﻬﺎ در اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ در ﻛﺸﻮر اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ).(17،21،27،32،36 ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ و ﺑﺎ ارزشﺗﺮﻳﻦ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻛﺸﻮر ) (25ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺎﻻي ﺧﺸﻜﻪ دار ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ و ﻛﺎرﻛﺮد اﻛﻮﺳﻴﺘﻤﻬﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ) .(19ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻨﻮع ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻗﻄﺮ ،ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دار ﻣﻬﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) .(9آﻧﺎﻟﻴﺰ اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻳﻚ اﺑﺰار ﻣﻌﻤﻮل در اﻛﻮﻟﻮژي ﺟﻨﮕﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد. ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻤﻲ ﻧﻤﻮدن اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ ﺑﺮاي درك ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺷﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ درﺧﺘﺎن ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻬﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، v i h c r A اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان3........................................................................................................................ اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺪﻛﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ﺟﻨﮕﻠﻲ ﺧﺰري ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﺪف از ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻛﻤﻲ ﻧﻤﻮدن ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ ،ﺣﺠﻢ و ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ آﻧﻬﺎ در ﻳﻚ ﺟﻨﮕﻞ راش در ﺷﻤﺎل اﻳﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. D I S f o e ﺷﻜﻞ -1ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺷﻤﺎل اﻳﺮان ،اﺳﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ در ﺑﺨﺶ ﮔﺮازﺑﻦ از ﺟﻨﮕﻞ آﻣﻮزﺷﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺧﻴﺮود در ﺷﻤﺎل اﻳﺮان اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﺟﻨﮕﻞ آﻣﻮزﺷﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺧﻴﺮود در 7 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺷﺮق ﻧﻮﺷﻬﺮ ﺑﻴﻦ 36 o 27 ′ﺗﺎ 36 o 40′ ﻋﺮض ﺷﻤﺎﻟﻲ و 51o 32′ﺗﺎ 51o 43 ′ﻃﻮل ﺷﺮﻗﻲ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ .(1ﮔﺴﺘﺮه ﻛﻞ ﺟﻨﮕﻞ ﺧﻴﺮود ﺣﺪود 8000ﻫﻜﺘﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﺧﻴﺮود ،آﺑﺮﻳﺰ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺣﻮزه ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ. ﺟﻨﮕﻞ ﺧﻴﺮود ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻔﺖ ﺑﺨﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﮔﺮازﺑﻦ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ اﻳﻦ ﺟﻨﮕﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﭘﺎرﺳﻞ 319اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ 48ﻫﻜﺘﺎر ﻛﻪ دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﺑﻮده و ﺗﺎ زﻣﺎن آﻣﺎرﺑﺮداري در آن ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت www.SID.ir v i h ﭘﺮورﺷﻲ ،ﺗﺠﺪﻳﺪﺣﻴﺎت و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه )در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺟﻨﮕﻠﺪاري( اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻧﺎﻫﻤﺴﺎل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﻣﻴﺰان ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 1300ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ 15/9درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻃﺒﻖ ﻧﻘﺸﻪ ﺗﻴﭗﺑﻨﺪي ﺑﺨﺶ ﮔﺮازﺑﻦ ﺗﻴﭗ ﻋﻤﺪه در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راش ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ).(15 اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻘﺸﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﻘﺮار آﻧﻬﺎ در ﻋﺮﺻﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ از روش ﺛﺒﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ درﺧﺘﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎ ﻃﻮل و ﻋﺮض ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از روش c r A ............................................................................................4ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮان ،ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ ،ﺷﻤﺎره اول ،ﺑﻬﺎر 1393 ﻓﺎﺻﻠﻪ – آزﻳﻤﻮت اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺎﺻﻠﻪﻳﺎب ﻟﻴﺰري ) (TP 360ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮ روي ﺟﺎده ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﺨﺘﺼﺎت آن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه GPSﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺎﻻ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ و اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺎﺧﺺ ) (Bench-markدر ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺎﺻﻠﻪﻳﺎب ﻟﻴﺰري در ﻋﺮﺻﻪ در ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﺸﺨﺼﻲ )اﻳﺴﺘﮕﺎه( ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ و ﻓﺎﺻﻠﻪ و آزﻳﻤﻮت ﻛﻠﻴﻪ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻳﺎدداﺷﺖ ﮔﺮدﻳﺪ .در ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي اﻓﺘﺎده ،ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺎن دادن ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ آﻧﻬﺎ در ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻣﺘﺪاد ﺧﺸﻜﻪدار از ﺳﻤﺖ ﻗﻄﻮر ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎزك ﻧﻴﺰ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﮔﺮدﻳﺪ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ دادهﻫﺎي ﻓﺎﺻﻠﻪ – آزﻳﻤﻮت ﻛﻪ در ﻃﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ رﻳﺎﺿﻲ )(28 ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻜﺎﻧﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻃﻮل و ﻋﺮض ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ. در ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده ،ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺠﻢ از ﻓﺮﻣﻮل ﻫﻮﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ. D I S f درﺟﻪ ﺑﻨﺪي ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ: ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌﻴﺎري از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد و ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ و ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﺧﺸﻜﻪدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﻲ و درﺟﻪﺑﻨﺪي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻣﻬﻤﻲ در ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر درﺟﻪﺑﻨﺪي ﻛﻴﻔﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ از درﺟﻪﺑﻨﺪي زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ).(33 ،3 ﺳﺨﺖ :ﺧﺸﻜﻪدار ﺳﺨﺖ ﺧﺸﻜﻪداري اﺳﺖ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ آﻏﺎزﻳﻦ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ و ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ آن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎي زﻳﺎدي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺜﺎل ﺑﺎرز آن در ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎي ﺷﻤﺎل ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺠﻴﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ) :(hدرﺧﺘﺎن ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص در ﭼﻮب ﺑﺮﺧﻲ از درﺧﺘﺎن و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺧﺎص ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد .در اﻳﻦ درﺧﺘﺎن ،درﺧﺖ از درون ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﺎﻣﻞ ﭘﻮﺳﻴﺪه و ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﺷﻮد .اﻣﺎ ﭘﻮﺳﺖ درﺧﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺗﻮ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و از اﻫﻤﻴﺖ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺗﻨﻮعزﻳﺴﺘﻲ در ﺟﻨﮕﻞ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻧﺮم ) :(Sدر ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﺮم درﺧﺖ وارد ﻣﺮاﺣﻞﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﺷﺪه و ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻤﻲ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ اﺳﺖ و ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ آن از اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﺎﻓﺖ ﺳﺨﺖ ﭼﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ وﺟﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ آن از ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺨﺖ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﺸﻜﻪدار، ﺧﻮد ﺑﻪ ﭼﻬﺎر درﺟﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد: -ﻧﺮم درﺟﻪ ﻳﻚ ) :(S1درﺧﺖ ﺗﺎزه اﻓﺘﺎده ،ﭘﻮﺳﺖ و o e :gmﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻴﺎﻧﻲ )ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ( :ﻃﻮل ﺧﺸﻜﻪ دار )ﻣﺘﺮ( ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ ﻧﻴﺰ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ: ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ V= gdbh*h*f :gdbhﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻴﻨﻪ )ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ( :hارﺗﻔﺎع ﺧﺸﻜﻪ دار )ﻣﺘﺮ( :fﺿﺮﻳﺐ ﺷﻜﻞ ).(32 v i h c r A ﭼﻮب درﺧﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺖ و ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺟﻮاﻧﻪ رﺷﺪ ﻳﻚ ﺳﺎل اﺧﻴﺮ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد. www.SID.ir اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان5........................................................................................................................ ﻧﺮم درﺟﻪ دو ) :(S2ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ درون ﭼﻮب واﺿﺢاﺳﺖ و در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﭘﻮﺳﺖ درﺧﺖ دﻳﺪه اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎﺑﻊ K-Ripelyاز ﺷﻜﻞ اﺻﻼح ﺷﺪه آن ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎﺑﻊ Lﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ )Besag (1977 اراﺋﻪ ﺷﺪ ،اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻄﻲ ﺗﺎﺑﻊ Kﺑﻮده و ﻧﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ Kرا ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ) .(12ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﺎﺑﻊ Lﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ Kﺳﺎدهﺗﺮ اﺳﺖ .ﻓﺮﻣﻮل اﻳﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ: ﻣﻲﺷﻮد .ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎ دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ. ﻧﺮم درﺟﻪ ﺳﻪ ) :(S3درون ﭼﻮب و ﭘﻮﺳﺖ درﺧﺖﻛﺎﻣﻼً ﭘﻮﺳﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﺳﺮ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎ ﻛﻨﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻮدري در ﻣﻲآﻳﺪ. -ﻧﺮم درﺟﻪ ﭼﻬﺎر ) :(S4درون ﭼﻮب و ﭘﻮﺳﺖ D I در اﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮل: ﻛﺎﻣﻼً ﭘﻮﺳﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ،در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد درﺧﺖ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ ﺧﺎك ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه و ﭘﻮﺷﺶ ﻋﻠﻔﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ. S f o e اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ: ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﺗﺎﺑﻊ K-Ripley اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ .اﻳﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد درﺧﺖ ﻣﻮﺟﻮد در ﻳﻚ ﺷﻌﺎع ﻣﺸﺨﺺ ) (rﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲﭘﺮدازد .در اﻳﻦ روش ﻓﻮاﺻﻞ ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﺟﻔﺖ ﻧﻘﺎط ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ) .(2اﻳﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺮاي ﻳﻚ اﻟﮕﻮي ﻧﻘﻄﻪاي ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد. . ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﺪاد درﺧﺘﺎن ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻌﺎع rاز ﻳﻚ درﺧﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﺗﺮاﻛﻢ )ﺗﻌﺪاد در واﺣﺪ ﺳﻄﺢ( اﺳﺖ .در ﻳﻚ اﻟﮕﻮي ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺗﺮاﻛﻢ ، ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در راﺑﻄﻪ اﻟﮕﻮي ﺗﺠﻤﻌﻲ ﻛﻪ در آن ﺗﻌﺪاد ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، . www.SID.ir :Aﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ )ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ( ، :Nﺗﻌﺪاد ﻧﻘﺎط )درﺧﺘﺎن( :d ،ﻓﺎﺻﻠﻪ )ﻣﺘﺮ( و K ) :(I, jﻓﺎﻛﺘﻮر وزن اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ دو درﺧﺖ Iو Jﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺎوي dﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاﺑﺮ 1 و اﮔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ. در روش K-Ripleyﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮدن ﺗﻔﺎوت اﻟﮕﻮي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﺑﺎ اﻟﮕﻮي ﺗﺼﺎدﻓﻲ )ﻓﺮض ﺻﻔﺮ( ﺣﺪود اﻋﺘﻤﺎد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن ﻣﻮﻧﺖﻛﺎرﻟﻮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮدد ،ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ Lدر داﺧﻞ اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد، اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﺑﺎ اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ اﻣﺎ اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ Lﺑﺎﻻﺗﺮ از اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد، ﻧﺸﺎﻧﻪ وﺟﻮد اﻟﮕﻮي ﻛﭙﻪاي و اﮔﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده واﻗﻊ ﺷﻮد ،ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه اﻟﮕﻮي ﻣﻨﻈﻢ اﺳﺖ .ﻛﻠﻴﺎت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮه K-Ripleyو ﺣﺪود ﻣﻮﻧﺖﻛﺎرﻟﻮ ﺑﺎ 99ﺑﺎر ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم اﻓﺰار ArcGIS 2010اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. v i h c r A ............................................................................................6ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮان ،ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ ،ﺷﻤﺎره اول ،ﺑﻬﺎر 1393 6/622ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر اﺳﺖ )ﺟﺪول .(1 ﺷﻜﻞ ،2درﺻﺪ اﺧﺘﻼط ﺣﺠﻤﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ. درﺟﺎت ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ: درﺻﺪ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در درﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ در ﻧﻤﻮدار 3ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺷﻜﻞ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﻲﮔﺮدد ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ درﺟﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ S1ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ 44درﺻﺪ از ﻛﻞ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ در ﻣﺠﻤﻮع 2201ﺧﺸﻜﻪ دار ﺳﺮﭘﺎ و اﻓﺘﺎده از ﻧﻪ ﮔﻮﻧﻪ ) Prunus avium, Fagus orientalis, Acer velutiunm, Quercus castaneifolia, Alnus subcordata, Acer cappadocicum, Ulmus (glabra, Tillia begonifoliaدر ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮرد اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ و اﻓﺘﺎده ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ 900و 1301ﻋﺪد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺣﺠﻢ در ﻫﻜﺘﺎر ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 34/93ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي اﻓﺘﺎده و ﺳﺮﭘﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ 28/835و D I S f ﺟﺪول -1ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده و ﺳﺮﭘﺎ ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺎم ﻓﺎرﺳﻲ ﮔﻮﻧﻪ o e ﺣﺠﻢ )ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر( ﺧﺸﻜﻪ دار اﻓﺘﺎده iv ﺧﺸﻜﻪ دار ﺳﺮﭘﺎ راش Fagus orientalis 20/10 ﻣﻤﺮز Carpinus betulus 2/39 ﭘﻠﺖ Acer velutiunm 0/27 ﺑﻠﻮط Quercus castaneifolia 2/84 ﺗﻮﺳﻜﺎ Alnus subcordata 2/01 0/32 ﺷﻴﺮدار Acer cappadocicum 0/004 0/004 ﮔﻴﻼس وﺣﺸﻲ Prunus avium - 0/004 ﻣﻠﺞ Ulmus glabra 0/71 0/17 ﻧﻤﺪار Tillia begonifolia 0/51 - 28/83 6/62 ﻣﺠﻤﻮع www.SID.ir 5/16 0/46 h c 0/36 0/14 r A ﻛﻞ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ 25/26 2/33 0/ 63 2/98 2/33 0/007 0/003 0/88 0/51 34/93 اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان7........................................................................................................................ D I S f ﺷﻜﻞ -2درﺻﺪ اﺧﺘﻼط ﺣﺠﻤﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ o e v i h c r A ﺷﻜﻞ -3درﺻﺪ اﺧﺘﻼط ﺣﺠﻤﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ در درﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ www.SID.ir ............................................................................................8ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮان ،ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ ،ﺷﻤﺎره اول ،ﺑﻬﺎر 1393 D I S f ﺷﻜﻞ -4ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ o e v i h c r ﺷﻜﻞ -5ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده در ﻣﺠﻤﻮع ﻧﻴﺰ دو ﻃﺒﻘﻪ S2و S3ﺑﻴﺸﺘﺮ از 45 درﺻﺪ از ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ را در ﺧﻮد ﺟﺎي دادهاﻧﺪ .ﻃﺒﻘﻪ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ درﺻﺪ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ. www.SID.ir A اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ: ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده و ﺳﺮﭘﺎ در ﭘﺎرﺳﻞ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺷﻜﻞﻫﺎي 4و 5 ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﮔﺮدد .اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺎﺑﻊ K-Ripley ﻧﺸﺎن داد اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده، اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان9........................................................................................................................ ﺳﺮﭘﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﻞ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﭙﻪاي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺷﻜﻞﻫﺎي 7 ،6و .(8زﻳﺮا در ﻫﺮ ﺷﻌﺎﻋﻲ از ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ، ﺧﻂ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ) L(dﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪود ﻣﻮﻧﺖ ﻛﺎرﻟﻮ ﻗﺮار دارد. D I ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي S f ﺷﻜﻞ -6ﻣﻘﺪار ﺗﺎﺑﻊ ) L(dو ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻮﻧﺖ ﻛﺎرﻟﻮ ﺑﺮاي ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده o e ﺷﻜﻞ -7ﻣﻘﺪار ﺗﺎﺑﻊ ) L(dو ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻮﻧﺖ ﻛﺎرﻟﻮ ﺑﺮاي ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ ﺷﻜﻞ -8ﻣﻘﺪار ﺗﺎﺑﻊ ) L(dو ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻮﻧﺖ ﻛﺎرﻟﻮ ﺑﺮاي ﻛﻞ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ www.SID.ir درك و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﺪف ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻟﮕﻮﺑﺮداري از ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﺟﻨﮕﻞﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ،ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )(9،16 در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﻳﺪاري ﺟﻨﮕﻞﻫﺎ ﻧﻴﺰ ،ﺧﺸﻜﻪدار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻬﻤﻲ ﺑﺮاي ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ و ﺗﺮﺳﻴﺐ ﻛﺮﺑﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و زﻳﺴﺘﮕﺎه ﻣﻬﻤﻲ ﺑﺮاي داﻣﻨﻪ وﺳﻴﻌﻲ از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﺟﺎﻧﻮري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ).(9 ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 34/93ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده %81 و ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ % 19از ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ .ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻي ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي اﻓﺘﺎده ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺎ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﺟﻨﮕﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺤﻮل و ﭘﻮﺳﻴﺪه ﺷﺪن ﺑﺎﻻ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ) .(8ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً %6/15ﻣﻮﺟﻮدي ﺳﺮﭘﺎي اﻳﻦ ﭘﺎرﺳﻞ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻬﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده و ﺳﺮﭘﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ 5و 1/15درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ ﮔﺮازﺑﻦ ﺗﻮﺳﻂ Mohadjer (2008) et al.,اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ 1/2درﺻﺪ ﺣﺠﻢ ﺳﺮﭘﺎي اﻳﻦ ﺑﺨﺶ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ) .(26در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺟﻨﮕﻞ آﻣﻮزﺷﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺧﻴﺮود اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ در ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺗﻢ ﺳﻪ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر و در ﺑﺨﺶ ﻧﻤﺨﺎﻧﻪ ﭘﻨﺞ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﺮآورد ﮔﺮدﻳﺪ ) (33ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮدن ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ) 35ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ v i h c r A ............................................................................................10ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮان ،ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ ،ﺷﻤﺎره اول ،ﺑﻬﺎر 1393 ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﺬﻛﻮر را از ﺳﻮﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ دﻫﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﺎﺗﻢ و ﻧﻤﺨﺎﻧﻪ و از ﺳﻮﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ روﺳﺘﺎ و وﺟﻮد ﻛﻮرهﻫﺎي ذﻏﺎلﮔﻴﺮي در آن ﺑﺨﺶﻫﺎ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﻣﻮارد در ﭘﺎرﺳﻞ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﮕﺮدﻳﺪ .اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪات (2008) Wisdom et al.,ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺮاﻛﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده در ﺗﻮده ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﺪت ﺑﺮداﺷﺖ ﭼﻮب و اﻓﺰاﻳﺶ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺗﻮده- ﻫﺎي ﻛﻬﻨﺴﺎل راش در اروﭘﺎ و آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ را ﺑﺎﻻﺗﺮ ﮔﺰارش ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ) (12،18ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮔﺴﺘﺮدهاي ﻛﻪ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﻄﺢ ﺟﻨﮕﻠﻬﺎي راش اروﭘﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪهاﻧﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺣﺪود 130 ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﻮدهاﻧﺪ ) .(11ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎداري ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻧﻮع ﺟﻨﮕﻞ، دوره زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﻞ ﻣﻮرد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺣﺠﻢ درﺧﺘﺎن زﻧﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ) .(35در ﭘﺎرﺳﻞ 319ﮔﻮﻧﻪ راش ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ و اﻓﺘﺎده را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ. ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در اﺧﺘﻼط ﺣﺠﻤﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ،ﺳﻬﻢ ﻫﺸﺖ درﺻﺪي ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻠﻮط در ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻠﻮط ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺣﺠﻢ ﻛﻞ 127/54ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ و ﺣﺠﻢ در ﻫﻜﺘﺎر 2/65ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﻴﻢ درﺻﺪ ﺣﺠﻢ ﺳﺮﭘﺎي ﺗﻮده را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ .اﻣﺎ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ 3ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ،اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﺪود ﻧﻪ درﺻﺪ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ .ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺑﻠﻮط D I ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺮز ﺑﺎﻻﻳﻲ ﭘﺎرﺳﻞ و ﺑﺮ روي ﻳﺎلﻫﺎ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و از ﺳﻮﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﺣﺪود 70 %ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي ﺑﻠﻮط ﻛﻪ در اﻳﻦ ﭘﺎرﺳﻞ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ ﻗﻄﺮ زﻳﺮ ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ داﺷﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻳﺎلﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وزش ﺑﺎد ﺷﺪﻳﺪ ،ﺑﻴﺮون زدﮔﻲﻫﺎي ﺳﻨﮕﻲ و ﻛﻢ ﻋﻤﻖ ﺑﻮدن ﺧﺎك ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺑﻠﻮط ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻧﻮر ﭘﺴﻨﺪ ﺑﻮده و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﺎكﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ،ﻋﻤﻴﻖ و ﻏﻨﻲ از آب را ﻣﻲﭘﺴﻨﺪد ﻧﺒﻮده و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎ ﻗﺒﻞ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻗﻄﺮﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺧﺸﻚ ﺷﺪهاﻧﺪ. S f o e www.SID.ir درﺟﺎت ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ: ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ درﺟﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ S1ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ 44درﺻﺪ از ﻛﻞ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ .در ﻣﺠﻤﻮع ﻧﻴﺰ در ﻃﺒﻘﻪ S2و S3ﺑﻴﺸﺘﺮ از 45درﺻﺪ از ﻛﻞ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ را در ﺧﻮد ﺟﺎي دادهاﻧﺪ .ﻃﺒﻘﻪ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ درﺻﺪ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص دادهاﻧﺪ .ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ درﺟﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ S4ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻓﺘﺎده ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .زﻳﺮا در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ درﺧﺖ ﺑﻪ درﺟﻪاي از ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ رﺳﻴﺪه ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﭘﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻧﻴﺰ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ در ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪي و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪهاي در اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻴﺎت وﺣﺶ و ﭼﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺷﺮﻛﺖ در ﭼﺮﺧﻪﻫﺎي اﻧﺮژي دارد .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ اﻳﻨﻜﻪ درﺟﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ S1 ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﺴﺒﺖ داد ﻛﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن اﻧﺠﺎم v i h c r A اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان11........................................................................................................................ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و ﻗﻄﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺪه اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﺟﻮد ﺗﺎج ﭘﻮﺷﺶ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﻧﺮﺳﻴﺪن رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ و ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻓﺘﺎدن ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺳﺮﻳﻊ آنﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺪه ﭘﺎﺗﻢ و ﻧﻤﺨﺎﻧﻪ در ﺟﻨﮕﻞ ﺧﻴﺮود اﻧﺠﺎم ﺷﺪ، ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ در ﺑﺨﺶ ﭘﺎﺗﻢ در ﻃﺒﻘﻪ S3و در ﺑﺨﺶ ﻧﻤﺨﺎﻧﻪ در ﻃﺒﻘﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ S2ﺑﻮد ) .(32ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﺗﻔﺎوت ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻳﻦ دو ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي دو ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ (2007) Sefidiﻣﻤﺮز ﮔﻮﻧﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺗﺸﻜﻴﻞدﻫﻨﺪه ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ راش ،ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ،ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﭘﻮﺳﻴﺪه و ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮي از ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭼﻨﺪﻳﻦ دﻫﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﺎﺗﻢ و ﻧﻤﺨﺎﻧﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﺮوج ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ S1از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﺗﺮاﻛﻢ ﺗﻮده و ﻋﻤﻖ ﺳﻔﺮه آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) .(1،29ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺧﻴﺮ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻃﺒﻘﺎت ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻗﻄﻌﺎت ﭼﻮب و وﺿﻌﻴﺖ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ).(29 D I S f o e اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ: ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎ ﺑﺮاي اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﮔﺮدد و ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي درﺧﺘﻲ و ﻳﺎ ﺧﺸﻜﻪ www.SID.ir دارﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اراﺋﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺎﺑﻊ K-Ripelyﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻛﭙﻪاي ﺑﻮدن اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺷﻜﻠﻬﺎي 7، 6و .(8ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻟﮕﻮي ﺗﺠﻤﻌﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت (2011) Baker & Chaw ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲ دارد .آنﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن زادآوري درﺧﺘﺎن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ آنﻫﺎ ﺑﺎ اﻟﮕﻮي ﺗﺠﻤﻌﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ ،اﻟﮕﻮي ﺗﺠﻤﻌﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ دور از ذﻫﻦ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮ اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﭙﻪاي ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ زادآوري ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ روﺷﻨﻪﻫﺎ در ﺟﻨﮕﻠﻬﺎي راش ﻣﻌﺘﺪﻟﻪ ﺳﺎزﮔﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ زادآوريﻫﺎ در روﺷﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺎ ﻣﺮگ و اﻓﺘﺎدن درﺧﺘﺎن ﺑﺎﻟﻎ ﻛﻬﻨﺴﺎل اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ) .(29ﮔﻮﻧﻪ راش ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﭘﻮﺷﺶ درﺧﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻟﻜﻪاي و ﮔﺮوﻫﻲ زادآوري ﻛﺮده ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدي اﻟﮕﻮي ﻛﭙﻪاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .در واﻗﻊ وﺟﻮد اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﺗﺠﻤﻌﻲ در ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﻴﻦ درﺧﺘﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ درﺧﺘﺎن در ﺗﻮده ﻣﻲﺷﻮد .ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻏﻴﺮ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺮاﻛﻢ ،ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻏﺎﻟﺐ در ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي راش ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ) .(4در واﻗﻊ ﺗﺠﻤﻊ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در v i h c r A 1393 ﺑﻬﺎر، ﺷﻤﺎره اول، ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮان............................................................................................12 ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﺣﺸﺮاﺗﻲ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺗﻮده ﺟﻨﮕﻠﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر و اﻟﮕﻮﻫﺎي.ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻮع ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎري اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﻬﻤﻲ در ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ.ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮر آﮔﺎﻫﻲ از ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ در اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در ﺗﻮدهﻫﺎي دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﺟﻊ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و درﺧﻮر ﺟﻨﮕﻠﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺎﻳﺪار و ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ در ﻣﻨﺎﻃﻖ .ﺟﻨﮕﻠﻲ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ رﻗﺎﺑﺖ در ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻟﮕﻮي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر.(14) ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻳﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ زادآوري،ﻛﻠﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻴﺎت وﺣﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ آب ﻣﻬﻢ، ﭼﺮﺧﻪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ،ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﺷﻴﻮه ﺟﻨﮕﻞﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻫﻤﻮاره ﺑﺮ ﻧﻘﺶ آنﻫﺎ در ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺴﺌﻠﻪ.ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺟﻨﮕﻞ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد اﻫﻤﻴﺖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﺸﻜﻪدارﻫﺎ در ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺗﻮﺻﻴﻒ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﻨﮕﻞ وﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺤﻮل ﺟﻨﮕﻞ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺧﺸﻜﻪ،ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﮕﻠﻲ زﻳﺮا ﺗﻨﻮع.دارﻫﺎ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ D I S f o e v i h References 1- Aakala, T., T. Kuuluvainen, S. Gauthier & L. Grandpré, 2008. Standing dead trees and their decay-class dynamics in the north eastern boreal old-growth forests of Quebec. Forest Ecology and Managment 255: 410–420. 2- Akhavan, R., Kh. Sagheb Talebi, M. Hassani, & P. Parhizkar, 2010. Spatial patterns in untouched beech (Fagus orientalis Lipsky) stand over forest development stages in Kelardasht region of Iran. Iranian Journal of Forest and Poplar Research 18(2): 322-336. 3- Albrecht, L., 1991. Die Bedeutungg des toten Holzes im Wald Forstw.cbl.110: 106113. 4- Amanzadeh B., Kh. Sagheb-Talebi, B. Sotoudeh Foumani, F. Fadaie, J. Camarero & J. Linares, 2013. Spatial Distribution and Volume of Dead Wood in Unmanaged Caspian Beech (Fagus orientalis) Forests from Northern Iran. Forests 4: 751-765. 5-Arevalo, J.R. & J.M. Fernandez-Palacios, 2003. Spatial patterns of trees and juveniles in a laurel forest of Tenerife, Canary Islands. Plant Ecology 165: 1–10. 6– Baker, TR. & K.J. Chaw, 2011. Manual for coarse woody debris measurement in rainforest plots. Natural environment research council. 8 p. 7 - Besag, J. 1977. Contribution to the discussion of Dr. Ripley's paper. Journal of the Royal Statistical Society. 39(2): 193-195. 8- Bohl, J. & B. Brandli, 2007. Deadwood volume assessment in third Swiss National Forest Inventory: methods and first results. European Journal of Forest Research 126(3):449 – 457. 9- Brunet, J., O. Fritz, & G. Richnau, 2010. Biodiversity in European beech forests—A review with recommendations for sustainable forest management. Ecology Bulletine 53: 77–94. c r A www.SID.ir 13........................................................................................................................اﻟﮕﻮي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺣﺠﻢ ﺧﺸﻜﻪ دارﻫﺎ در راﺷﺴﺘﺎن ﻫﺎي ﺷﻤﺎل اﻳﺮان 10-Christensen, M. & J. Clausen, 2005. Managing dead wood in European beech forests, nat_man (nature –based-management of beech in Europe) project. 11- Christensen, M., K.P. Hahn, E. Mountford & M. Odor, 2005. Dead wood in European beech (Fagus sylvatica) forest reserves. Forest Ecology and management 210: 267–282. 12- Cressie, N.A.C., 1993. Statistics for spatial data.Wiley, NewYork, 900 pp. 13- Diggle, P.J., 2003. Statistical Analysis of Point Patterns. Arnold, London, 455 pp. 14- Duncan, R.P., 1991. Competition and the coexistence of species in a mixed podocarp stand. Journal of Ecology 79: 1073–1084. 15- Etemad, V., 2009. Optimal management of kheirud forest: Forest typology map. Iran national science foundation, 120 pp. 16- Gossner, M.M., T. Lachat, J. Brunet, G. Isacsson, C. Bouget, H. Brustel, R. Brandl, W.W. Weisser & J. Müller, 2013. Current near-to-nature forest management effects on functional trait composition of saproxylic beetles in Beech Forests. Conservation Biology 27: 605–614. 17_ Habashi, H., 1997. Syudying the importance of dead trees in Vaz forest of Mazandaran, Msc Thesis, Forestry, natural resources faculty, Tarbiat modarres University. 18- Harmon, M.E., J.F. Franklin, F.J. Swanson, P. Sollins, S.V. Gregory, J.D. Lattin, N.H. Anderson, S.P. Cline, N.G. Aumen, & J.R. Sedell, 1986. Ecology of coarse woody debris in temperate ecosystems. Advances in Ecological Researc 15: 133–276. 19- Heilmann-Clausen, J., & M. Christensen, 2004. Does size matter? On the importance of various dead wood fractions for fungal diversity in Danish beech forests. Forest Ecology and management 201: 105–117. 20-Kirby, K.J., C.M. Reid, R.C. Thomas, & F.B. Goldsmith, 2007. Preliminary estimates of fallen dead wood and standing dead trees in managed and unmanaged forests in Britain. Journal of Applied Ecology 35: 148–155. 21- Kooch, Y., S. M. Hosseini, M. Akbarinia, M. Tabari & S. Gh. Jalali, 2010. The role of dead tree in regeneration density of mixed beech stand (case study: Sardabrood forests, Chalous, Mazindaran), Iranian Journal of Forest 2(2): 93-103. 22- Lanna, J. & P. Laroque, 2007. Decay progression and classification in two oldgrowth forests in Atlantic Canada, Forest Ecology and Management 238: 293 - 301. 23- Lassauce, A., Y. Paillet, H. Jactel, & C. Bouget, 2011. Deadwood as a surrogate for forest biodiversity: Meta-Analysis of correlations between deadwood volume and species richness of saproxylic organisms. Ecological Indicator 11: 1027–1039. 24- Lorimer, C.G., & A.S. White, 2003. Scale and frequency of natural disturbances in the Northeastern United States: Implications for early successional forest habitats and regional age distributions. Forest Ecology and Managment 185: 41–64. 25- Marvie Mohadjer, M.R. 2005. Silviculture. University of Tehran Press, Tehran, 387 pp. 26- Marvie Mohadjer, M. R., M. Zobeiri, V. Etemad & M. Jourgholami, 2008. Performing of the single selection method at compartment level and necessity for full inventory of tree species (Case study: Gorazbon District in Kheyrud Forest, North of Iran). Journal of natural resources of Iran 61(4): 889-908. 27- Mohammad Nejad kiasari, Sh. & R. Rahmani, 2001. Effect of dead trees on the frequency of natural regeneration in a beech-hornbeam forest (Jamaleddinkola, Mazandaran). Journal of the Iranian natural resources 54(2):143-151. D I S f o e v i h c r A www.SID.ir 1393 ﺑﻬﺎر، ﺷﻤﺎره اول، ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮان............................................................................................14 28-Nouri, Z., 2012. Multi-purpose Inventory Method Based on Ecological Approach for Beech Forests of Iran (Case study: Gorazbon district, Kheyrud forest). PhD thesis, natural resources faculty, Tehran University. 29- Passovoy, M., & Z. Fule, 2006. Snag and woody debris dynamics following severe wildfires in northern Arizona ponderosa pine forests, Forest Ecology and Management 223: 237-246. 30- Russell, M.B., L.S. Kenefic, A.R. Weiskittel, J.J. Puhlick, & J.C. Brissette, 2012. Assessing and modeling standing deadwood attributes under alternative silvicultural regimes in the Acadian Forest region of Maine, USA. Canadian Journal of Forest Research. 42: 1873–1883. 31– Santiago, J.M., & D.R. Amanda, 2005. Dead trees resources for forest wildlife, Extension fact sheet, Ohio University Express, Ohio. 32- Sefidi, K., 2007. Quantitative and qualitative studying of dead trees in a managed forest (case study: Patom and Namkhaneh District of Kheirud forest), Msc thesis, natural resources faculty, Tehran University. 33- Sefidi, K. & M. R. Marvie Mohadjer, 2009. Amount and quality of dead trees (snag and logs) in a mixed beech forest with different management histories, Journal of Forest and Wood Products 62(2): 191-202. 34- Siitonen, J., P. Martikainen, P. Punttila & J. Rauh, 2000. Coarse woody debris and stand characteristics in mature managed and old – growth boreal mesic forests in southern Finland, Forest Ecology and Management 128: 211-225. 35- Wisdom, M.J. & L.J. Bate, 2008. Snag density varies with intensity of timber harvest and human access. Forest Ecology and Management 255: 2085–2093. 36- Zolfeghari, E., 2004. Ecological and Silvicultural investigation of dead trees in beech forests of Iran, Msc Thesis, natural resources faculty, Tehran University. D I S f o e v i h c r A www.SID.ir
© Copyright 2024