1. No category

.
22
ko argitalpena // Nº22 • Dic
iemb
• Doa
a
u
re 2
nd
e
b
016
a
ko
•P
6
1
ub
20
lic
•
ac
.
ión
nb
e
z
gr
at
ui
ta
Radiografía completa de
la red foral de vías ciclistas
de Gipuzkoa y sus usuarios
Gipuzkoako ikastolen festara bizikletaz
Mugikortasuneko udal
ordenantzak egokitzeko
lan jardunaldia
EAEko bidegorri-sarea
zabaltzen ari da
Monoziklismoa, kirol
diziplina bat
....
+
Aurkibidea
Mugikortasuneko udal
ordenantzak egokitzeko
lan jardunaldia
Índice
Jornada de trabajo para
adecuar las ordenanzas
municipales de movilidad
3
Gipuzkoako bizikleta bideen
foru sarearen eta honen
erabiltzaileen erradiografia osoa
Gipuzkoako ikastolen
festara bizikletaz
4-6
A la fiesta de las ikastolas de
Gipuzkoa, en bici
7
Ederbidea proiektuaren
onurak hizpide
EAEko bidegorri-sarea
zabaltzen ari da
8
Monoziklismoa, kirol
diziplina bat
Sobre los impactos positivos del
proyecto Ederbidea
Crece la red de bidegorris
de la CAV
9
Gipuzkoako
Bizikletaren Estrategia
aurkeztu dute Madrilen
Radiografía completa de la
red foral de vías ciclistas de
Gipuzkoa y sus usuarios
10-11
La estrategia de la Bicicleta
de Gipuzkoa se presenta en
Madrid
El monociclismo, una
disciplina deportiva
12
• Argitaratzen du /edita: Mugikortasuneko eta Lurralde Antolaketako Departamentua / Departamento de Movilidad y Ordenación del Territorio •
Testuak / Textos: Igone Mariezkurrena (Eragin.com) • Argazkiak / Fotografías: Mugikortasuneko eta Lurralde Antolaketako Departamentua, Gurpilartea Elkartea,
Kalapie. • Diseinua / Diseño: eragin.com • Maketazioa / Maquetación: eragin.com • Argitaratzen du / Edita: Mugikortasuneko eta Lurralde Antolaketako
Departamentua / Departamento de Movilidad y Ordenación del Territorio
Lege gordailua / Depósito legal: SS-735-2009  
Gipuzkoa Bizikletaz
www.gipuzkoabizikletaz.eus
[email protected]
twitter: @BizikletazGpkoa
Gipuzkoako Foru Aldundia, Gipuzkoa plaza, z/g
20014 Donostia-San Sebastián
2
Mugikortasuneko udal
ordenantzak hobetzeko lan
jardunaldia
Gipuzkoako udalerrietan indarrean diren oinezkoen eta bizikleten mugikortasuneko udal
ordenantzak gaur egungo beharretara egokitzeko eta orekatzeko, edota beste ordenantza
batzuk osatzen laguntzeko lan jardunaldia egin dute Donostiako Kirol Etxean.
Gipuzkoako Foru Aldundiak antolatutako oinezkoen eta txirrindularien mugikortasuneko udal ordenantzei buruzko lan jardunaldiak
probintzia osoko herrietako teknikariak nahiz arduradunak eta
Gipuzkoa osoko mugikortasun iraunkorrarekin lotutako eragileak
–Donostia, Errenteria, Irun, Legazpi, Leintz-Gatzaga, Tolosa eta
Zarauzkoak barne, arlo honetan erregulazio motaren bat dutelako–
bildu ditu.
Ekimenaren xedea Aldundiak idatzitako ‘Gipuzkoako bizikleta eta oinezkoen
zirkulazioaren gaineko udal ordenantzentzako eduki proposamena’ izeneko
dokumentua aztertu eta eztabaidatzea zen, eta jardunaldian zehar bildutako
ekarpenekin behin betiko bertsio bat sortu eta argitaratzeko oinarriak finkatzea. Azken emaitza Gipuzkoako udalei zuzendutako gidaliburu bat izango
da, euren ordenantzak gaur egungo beharretara egokitzeko edota berriak
sortzeko jarraibideak proposatuko dizkiena, beti ere garraio iraunkorraren
arloan tokian-tokiko eskaera sozial eta teknikoa kontuan hartuz,
eta horien neurrirako proposamen orekatuak eginez.
Marisol Garmendia Gipuzkoako Foru Aldundiko Mugikortasuneko eta
Lurralde Antolaketako Departamentuko buruaren hitzetan, “Administrazio
publikoari dagokio gai honen inguruko eskaera sozial eta tekniko berri
horiei erantzutea”.
Izan ere, orain arte, pertsonen eta ibilgailuen zirkulazioari lotutako udal
ordenantza gehienak bide publikoen erabilera arautzera bideratu dira,
automobilari protagonismoa emanez. Mugikortasun iraunkorreko politikak
bultzatzearekin batera, oinezkoen eta txirrindularien joan-etorriak areagotu egin dira, baita oinezkoei, txirrindulariei, mugikortasun murriztuko
pertsonei eta garraio publikoari arreta publiko handiagoa emateko eskari
soziala ere.
3
??????
Radiografía
completa de
la red foral de vías ciclistas
de Gipuzkoa y sus usuarios
El Observatorio de la Bicicleta de Gipuzkoa ha llevado a cabo un estudio sobre el
uso de las vías ciclistas forales de Gipuzkoa y también ha elaborado un informe a
partir de los conteos realizados en la red foral de vías ciclistas. De ambos documentos
se extraen diversas conclusiones que pueden ordenarse en varias categorías.
Volumen de desplazamientos
– En 2015, en los 118 kms que actualmente integran la
Red Foral de Vías Ciclistas de Gipuzkoa se realizaron
7.750.000 desplazamientos. El 80% corresponde
a peatones y el 20% a ciclistas.
– Debido a la puesta en servicio de nuevos
tramos, así como a la captación de nuevos usuarios, entre 2009 y 2015 el
volumen de desplazamientos
se ha multiplicado 2,5
veces.
– Cada habitante de las localidades conectadas por
dicha Red realiza a través de ésta una media de 17
desplazamientos al año.
– Los flujos críticos peatonales (nº de horas que
a lo largo del año registran más de 400 peatones/metro lineal) son muy escasos (%0,1
del total de horas) y se concentran
principalmente en Oñati–Epele y
Azpeitia–Azkoitia. Los flujos
críticos ciclistas son
aún meno-
4
Variaciones según
??????
sexo y edad
res (0,03% de horas que a lo
largo del año registran más de
200 ciclistas/metro lineal), se registran básicamente los domingos y se acumulan en Tolosa–Alegia y Soraluze–Mekolalde,
dando lugar, por otra parte, a problemas de
convivencia entre peatones y ciclistas.
Variaciones en relación al calendario
– El uso de la Red Foral de Vías Ciclistas es estable entre
los lunes y jueves, descendiendo ligeramente los viernes y
sábados, para pasar a aumentar un 25% los domingos.
– Los hombres representan el 81%
del total de ciclistas. No obstante, la proporción de mujeres se ha incrementado y
ha pasado del 14% al 19% en cuatro años. El
reparto de los peatones en función del sexo es
mucho más equilibrado, con un 52% de mujeres y
un 48% de hombres.
– El 75% de los usuarios ciclistas tiene entre 25 y 65 años.
En los últimos cuatro años se ha constatado que la edad
media de la población ciclista ha aumentado 5 años.
– El uso varía también en relación a las diferentes estaciones
del año: es considerablemente mayor durante la primavera y, en
especial, en verano (58% de todos los desplazamientos).
Tipos de desplazamiento
– El 38% de los flujos ciclistas tiene por destino ir al trabajo, estudiar o hacer gestiones o compras. Cabe destacar que en los últimos
cuatro años los desplazamientos de tipo cotidiano han aumentado
9 puntos pasando a ser el 38% del total. El 54% de estos ciclistas
cotidianos señala que cogería el coche en caso de que no existiera
la vía ciclista.
– El 86% del total de desplazamientos peatonales está relacionado
con el ocio, el paseo y, en menor medida, el deporte. Sin embargo,
los desplazamientos de tipo cotidiano han subido 10 puntos en
los últimos cuatro años.
5
45,0
Distribución del uso de la red foral de vías ciclistas por trimestres (en %)
40,0
35,0
PEATONES 2013
30,0
PEATONES 2014
25,0
PEATONES 2015
20,0
CICLISTAS 2013
15,0
CICLISTAS 2014
10,0
CICLISTAS 2015
5,0
0,0
1º TRIMESTRE
2º TRIMESTRE
Frecuencia
– El 84% de los ciclistas utiliza la Red de Foral de Vías
Ciclistas al menos una vez por semana; la mitad de éstos
lo hace un mínimo de 4 veces por semana.
– La frecuencia es aún mayor entre los peatones:
el 74% de éstos utiliza las vías ciclistas al menos
4 veces por semana.
Nivel de satisfacción
– Tanto peatones como ciclistas se muestran
3º TRIMESTRE
4º TRIMESTRE
globalmente muy satisfechos con el estado del tramo
de vía que utilizan (7,8 puntos sobre 10, los ciclistas;
8 puntos, los peatones).
– El apartado mejor valorado es el referente al
firme, seguido por el correspondiente a la seguridad. Por el contrario, la convivencia es
el apartado peor valorado.
– La vía mejor valorada es la de
Zizurkil–Asteasu. Y la peor valorada la de Zumarraga–
Azkoitia.
6
Gipuzkoako ikastolen
festara bizikletaz
Kilometroak 2017 jaira herritarrak
bizikletaz hurbil daitezen eragiteko
eta erraztasunak jartzeko hitzarmena
sinatu dute Gipuzkoako Foru Aldundiaren
Mugikortasuneko eta Lurralde Antolaketako
Departamentuak eta Gipuzkoako Ikastolen
Elkarteak.
Horrenbestez, Oñatiko hitzorduari begira
‘Mugikortasuna Bizikletaz Plana’ hitzarmenak jasotzen dituen neurriak gauzatzeaz Kilometroak Kultur
Elkartea bera arduratuko den arren, Gipuzkoako Foru
Aldundiko Mugikortasuneko eta Lurralde Antolaketako
Departamentuak hartu du bere gain hau diruz laguntzeko
konpromisoa.
Gipuzkoako Aldundiak, Marisol Garmendia diputatua buru duen
Mugikortasuneko Departamentuaren bitartez, bere baliabide
material eta ekonomikoak Kilometroak erakundearen esku jarri
ditu 2017ko urriaren 1eko Oñatiko hitzorduari begira. Gipuzkoako
ikastolek antolatutako jaiaz gozatzera hurbiltzeko herritarrek garraiobide iraunkor eta osasungarri bat erabil dezaten nahi dute bi
aldeek, eta horretarako, ‘Mugikortasuna Bizikletaz Plana’ izeneko
dokumentuak biltzen dituen zenbait neurri adostu dituzte.
MUGIKORTASUNA BIZIKLETAZ PLANA
Kilometroak 2017
Kilometroak Kultur Elkarteak bere gain hartu du:
- Oñati inguruko bidegorriak aztertu, atondu eta
Kilometroak egunean inguruko herrietatik bizikleta martxak antolatzearen ardura.
“Mugikortasun Departamentutik denbora luze daramagu lanean
herritarrek bizikletaren aldeko hautua egin dezaten –dio Marisol
Garmendia diputatuak–, apustu hau ahalik eta esparru gehienetan sustatu nahi dugu gainera, baita jai-testuinguruan ere, kasu
honetan Gipuzkoako ikastolen festan”. Ildo beretik, Gipuzkoako
Ikastolen Elkarteko eta Kilometroak Kultur Elkarteko ordezkari
gisa, Nekane Artola lehendakariak ere ohartarazi du ohitura
osasungarriak euskal gizartean sustraitzearen garrantziaz.
- Kilometroak egunean, bizikleta parkinen zaintza.
- Kilometroak egunean, ibilbideko sarrera eta irteeretan,
Gipuzkoako Foru Aldundiak prestatutako bidegorri-sareen informazio-triptikoak banatzea.
- Kilometroak eguneko ‘Mugikortasuna Bizikletaz
Plana’-ren berri hedabide guztietara zabaltzeko ardura, Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntzapean
egingo dela aipatuz.
Gipuzkoako Foru Aldundiaren
Mugikortasuneko eta Lurralde
Antolaketako Departamentuak bere
gain hartu du:
- Kilometroak eguneko ‘Mugikortasuna
Bizikletaz Plana’ diruz laguntzeko konpromisoa: 6.000€. (Kilometroak
2016 Bergara-n plan berbera
aurrera ateratzeko beste
6.000 euroko ekarpena egin zuen Foru
Aldundiak).
7
Ederbidea proiektuaren
onurak hizpide
Bizikleta bidezko mugaz gaindiko Ederbidea mugikortasun-proiektuak eman
dituen aurreneko pausoak aurkeztu dituzte Lekunberrin. Jardunaldiak Pirinio
Atlantikoetako, Gipuzkoako eta Nafarroako 70 arduradun politiko eta tekniko bildu
ditu, tartean J. Ignacio Prego Gipuzkoako Foru Aldundiko Mugikortasun eta Garraio
Publikoko zuzendari nagusia.
eman diezaiekeen bultzada garrantzitsuak arreta berezia jaso
du Lekunberriko saioan jorratutako gaien artean. Izan ere, asko
eta askotarikoak dira Ederbidea proiektuak lurraldearen dinamizatzaile nahiz tokiko garapenaren sustatzaile gisa dituen potentzialtasunak.
Besteak beste Bruselatik, Biarnotik eta Espainiatik hurbildutako
ordezkarien artean, Gipuzkoako Foru Aldundiko Mugikortasuneko eta
Garraio Publikoko zuzendari nagusi Jose Ignacio Pregok ere izan du
tartea Gipuzkoako Bizikleta Bideen Lurraldearen Arloko Planaz eta
honen onurez aritzeko.
EDERBIDEA
2016-2019 eperako finkatutako Europa mailako lankidetza-proiektu honek 12 bazkideren indarrak batu ditu
bizikletaren erabilera sustatzeko. 9,4 milio euroko
aurrekontua du, %65 Europar Batasunak EGEF-ren
bitartez (Eskualde Garapenerako Europako Funtsa)
kofinantzatuta eta Pirinioetako Lan Elkarteak kudeatzen duen INTERREG POCTEFA Europako programaren babesarekin.
Gipuzkoa, Nafarroa eta Pirinio Atlantikoak modu iraunkorrean lotu eta
bide hau Europako ibilbide handien artean sartuko duen Ederbidea
proiektua martxan da jada, eta hain justu egindako lehen urrats horien
berri emateko aurkezpen jardunaldia antolatu dute Lekunberrin.
Inplikatutako lurraldeetako administrazio, erakunde eta garapen-entitateetako 70 arduradun politiko eta tekniko bildu dira
Plazaolako geltoki zaharrean. Kokapena ez da zorizkoa, mugaz
gaindiko ekimen honek sustatuko dituen Bide Berdeetako
baten egoitza baita geltoki hau; garai batean tren-azpiegitura izandakoa, egun txirrindulari eta ibiltarientzako
ibilbide bihurtua.
Ederbidea proiektura batutako bazkideak:
Gipuzkoako Foru Aldundia, Nafarroako
Gobernua eta Pirinio Atlantikoetako
Departamentua; Imotz, Miarritze,
Donibane Lohitzune, Hendaia eta
Irungo Udalak; Hego Lapurdiko
Hirigunea, Cederna Garalur elkartea, Plazaolako Turismo
Partzuergoa eta Baztan
Bidasoa Turismo
Elkargoa.
Tokiko garapenaren sustatzaile
Bizikleta bidezko turismo iraunkorrak
tokiko turismoaren garapenari
eta hurbileko merkataritzari nahiz zerbitzuei
8
EAEko bidegorri-sarea
zabaltzen ari da
Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Politika Sailak urtero argitaratzen
duen ‘Euskadiko Garraioaren Panoramika’ txosten berrienaren arabera, Euskal
Autonomi Erkidegoak bizikletaz ibiltzeko 709 kilometroko azpiegitura-sarea du.
Gipuzkoak bidegorrietarako egokitutako 204 kilometro ditu, hortaz, herrialdeko kilometro
kopuruak %15 egin du gora 2013 urtearekin alderatuta.
Ingurumen eta Lurralde Politika Sailak kaleratutako ‘Euskadiko
Garraioaren Panoramika’ txostenak aditzera ematen duenez,
Eusko Jaurlaritzak begi onez balioesten du hiru lurralde historikoetako foru aldundiak eta udalak EAEko bidegorri-sarea
zabaltze aldera egiten ari diren lana.
Autonomi Erkidegoko hiru hiriburuak kontuan hartuta, oraindik
ere Gasteizen dago bizikletaz ibiltzeko bideen kontzentraziorik
handiena; guztira, egokitutako 136 kilometro daude erabilgarri.
Atzetik Donostia dago 65 kilometroko bidegorri azpiegiturarekin;
eta azkenik Bilbo, 29 kilometrorekin.
Bizikletaz ibiltzeko bide-sarearen kilometro kopurua
EAEko hiru hiriburuetan
Guztira
Egokitutakoak
Abian
Planifikatua
Gasteiz
163,0
135,7
0,0
0,0
Donostia
67,8
65,1
3,0
3,0
Bilbo
85,0
29,0
1,0
1,0
Iturria: Gasteizko Udala, Donostiako Udala eta Bilboko Udala.
Behaketa eremua probintzia mailara zabalduz gero, Bizkaian daude
bide gehienak (283 kilometro bidegorri guztira). Arabako sareak
222 kilometro ditu, eta Gipuzkoakoak 204.
Bizikletaz ibiltzeko bide-sarearen kilometro kopurua
hiru lurralde historikoetan
Aurreikusitako
sarea
Egindako
zatiak
Abian diren
zatiak
Bizkaia
831,0
283,0
75,0
Araba
--
222,2
--
Gipuzkoa
439,1
203,6
5,3
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia, Arabako Foru Aldundia eta Gipuzkoako Foru Aldundia.
9
La Estrategia de la Bicicleta
de Gipuzkoa, en Madrid
La Diputación Foral de Gipuzkoa ha presentado ‘La Estrategia de la Bicicleta de
Gipuzkoa 2014–2022’ en Madrid, en el marco de CONAMA (Congreso Nacional de
Medio Ambiente).
El programa elaborado para el 13º Congreso Nacional de
Medio Ambiente, celebrado del 28 de noviembre al 1 de
diciembre en Madrid, ha plasmado los innumerables retos
a los que personas, organizaciones e instituciones de diversa
índole se enfrentan en pro de una senda de desarrollo inclusivo,
sostenible y resiliente.
En el ámbito de la movilidad, preocupa especialmente la necesidad
de dar forma a un plan estatal para la bicicleta, de modo que varios
interlocutores han intercambiado experiencias que pueden servir
como modelos a seguir. Precisamente en este contexto ha participado Edorta Bergua, técnico superior de planificación y promoción
de vías ciclistas de la Diputación Foral de Gipuzkoa, presentando ‘La
Estrategia de la Bicicleta de Gipuzkoa 2014–2022’, como ejemplo
de hoja ruta integral para la movilidad ciclista.
Una herramienta para incrementar el número
de ciclistas en Gipuzkoa
La Estrategia presentada en Madrid fue definitivamente aprobada
por el Consejo de la Bicicleta de Gipuzkoa en marzo de 2015.
Pretende ser una herramienta para incrementar el número
de ciclistas en Gipuzkoa como alternativa a los vehículos
particulares a motor. El documento define las directrices a
seguir en este ámbito, y explicita el conjunto de políticas
y líneas de actuación a impulsar. Asimismo, detalla los
recursos necesarios para llevarla a cabo y los sistemas
de coordinación con otras administraciones y agentes,
así como sus mecanismos de evaluación.
La hoja de ruta que establece la Estrategia
se articula a través de los siguientes ejes
estratégicos:
1. Completar y mejorar las redes
de infraestructuras y servicios municipales.
10
2. Completar y mejorar
las redes de infraestructuras
y servicios forales.
3. Incorporar a las bicicletas a las
calzadas: calmado del tráfico.
4. Mejorar la intermodalidad de la bicicleta
y los vehículos colectivos motorizados.
5. Convertir a la bicicleta en una opción turística
y de acceso a la naturaleza.
6. Incorporar la bicicleta en la actividad física cotidiana y a la salud.
7. Incorporar la circulación en bici como elemento de
la formación de los escolares.
8. Impulsar la bicicleta en el acceso a los centros de
actividad laboral.
9. Cambiar la percepción social de la bicicleta y de la movilidad.
10. Crear un marco de planificación y normativo de apoyo
a la bicicleta.
11. Reforzar o generar las herramientas de gestión de la
política de la bicicleta.
CONAMA 2016: el punto de encuentro del sector ambiental
El Congreso Nacional de Medio Ambiente que anualmente acoge Madrid es un foro de carácter abierto, plural
y participativo que se ha convertido en un referente
de la sostenibilidad en España. Se concibe como una
plataforma orientada, en colaboración con todos los
agentes implicados, a mejorar el conocimiento y las
capacidades en materia de defensa del medio natural
y la biodiversidad, la utilización sostenible de los
recursos naturales y la prevención de la contaminación y del cambio climático. Pretende así
que las políticas locales llevadas a cabo por
los participantes en el foro apuesten de
forma decidida por un modelo de desarrollo sostenible, innovador, solvente
y competitivo en línea con las
prioridades de la UE.
· Más de 140 actividades en 4 días.
· 4.000m2 de exposición: un gran escaparate de propuestas.
· Más de 400 entidades representadas: ciudades,
Gobiernos, ONGs, Universidades, empresas,
emprendedores...
· Más de 7.000 personas asistentes.
· 9 bloques temáticos: Energía, Eficiencia
y Cambio climático; Movilidad;
Renovación urbana; Desarrollo
rural; Biodiversidad; Agua;
Calidad Ambiental; Residuos;
y Economía y Sociedad.
11
Gurpil
bakarraren gainean
Monoziklismoa zirkuarekin eta tximukeriekin lotu izan ohi du
jendarteak, baina gero eta gehiago dira gurpil bakar baten gainean
aritzea kirola dela aldarrikatzen duten ahotsak. Beasainen, esaterako,
bada ikastaro eta topaketen bitartez jarduera honi ofizialtasuna emate aldera
lanean diharduen elkarte bat: Orekan Bizi Naiz.
Gero eta tximuziklo edo monoziklo gehiago ikusten ahal
dira azkenaldian Beasaingo kaleetan barrena. Aritz Zeberio
(Ordizia, 1980) eta Lidia Hernandez (Bilbo, 1984) dira gorakada horren erantzunleak; eurek egunero erabiltzen dute
alde batetik bestera mugitzeko, ariketa fisikoa egiteko edota
dibertitzeko. Orain dela zazpi urte hasi ziren euren kasara
monozikloan ibiltzen eta, konturatzerako, eskola sortu dute
Goierrin. Izan ere, urte hasieran ate irekien saio bat proposatu
zuten Beasainen eta harrezkero ikastaroak ematen ari dira
Antzizar kiroldegian. Bi talderekin aritzen dira eta, gehienak
gaztetxoak diren arren, 48 urtetik gorako bi lagunek ere monozikloan ibiltzen ikasi dutela diote.
MONOZIKLISMOA, KIROL DIZIPLINA BAT
Topaketa honen helburuetako bat, hain justu, monoziklismoa ikusarazi eta kirol gisa aldarrikatzea da. Diziplina
askotarako ateak zabaltzen baititu gurpil bakarrak, kantxetan, kalean nahiz natur eremuetan egin daitezkeenak gainera: gurpil bakarraren gainean hockeyan edota saskibaloian
aritzea, adibidez. Berritasun gisa, III. Tximuziklo topaketak
monoziklo gaineko herri-kirolak proposatu ditu (lokotxak,
sokatira, txingan, harri-tiratzea...), eta Usurbe mendi-jaitsiera
ere egin dute. Aisia eta kirola gurpil bakarraren gainean!
Orekan Bizi Naiz izeneko elkarte gisa egituratuta, Tximuziklo
izeneko topaketa ere antolatzen dute urtero Beasainen (2016koa
hirugarren ekitaldia izan da). Aurten 50 bat lagun elkartu dira,
bertakoak ez ezik, Euskal Herriko beste talde batzuetakoak
eta baita Espainiatik, Herrialde Katalanetatik nahiz Galizatik
etorritakoak ere.
www.gipuzkoabizikletaz.eus